دلیل اهمیت چیدمان و جانمایی در انبار
انبار های بزرگ و کوچک یکی از بخش های مهم و اصلی در محیط های صنعتی و نیمه صنعتی و کارگاه ها و حتی فروشگاه های بزرگ می باشد که برای چیدمان و دپوی کالا و اقلام مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. در حالت استاندارد این انبارها شامل چندین ردیف قفسه های چند طبقه می باشند و گاها بدون قفسه طراحی می گردند. در هر صورت چیدمان و جانمایی در انبار اگر با روش های استاندارد انجام نشود چالش های متعددی را ایجاد می کند. مهم ترین دلایلی که باعث میشود به نحوه چیدمان کالا و اقلام مختلف در انبار تا این اندازه توجه شود عبارتند از:
- دسترسی آسان به کالا و صرفه جویی در زمان ورود و خروج کالا
- جلوگیری از سقوط و ریزش کالاها به دلیل چیدمان غیر استاندارد
- ممانعت از تخریب اقلام دارای تاریخ انقضا در انبار با خروج به موقع از قفسه انبار
- انبارگردانی آسان
- امدادرسانی آسان در صورت بروز حوادث مختلف به دلیل قرار گرفتن کالاها در فضای مناسب و دور از محل رفت و آمد افراد
- بالا بردن راندمان و کارایی پرسنل انبار
اصول چیدمان و جانمایی در انبار (استاندارد چیدمان کالا در انبار)
برای رسیدن به هر یک از اهداف بالا، لازم است روش مناسب را برای چیدمان کالاها انتخاب کنید. چون متناسب با شرایط انبار و نوع و ابعاد و اندازه کالا روش چیدمان و جانمایی در انبار متفاوت خواهد بود. در حالت کلی بهترین روش جانمایی کالا در انبار باید بر اساس اصول و استانداردهای زیر انجام شود:
چیدمان انبار بر اساس وزن کالا
قفسه های انبار از جمله قفسه بندی پالت راک و غیره همگی دارای قدرت تحمل بالایی هستند. اما بای سهولت در جا به جایی کالاها در تمام قفسه ها بهتر است به وزن آنها توجه شود. یکی از بهترین روش های جانمایی در انبار، چیدمان کالاهای سنگین در ردیف های پایین قفسات می باشد. با این انتخاب نه تنها جا به جایی آسان تر انجام میشود، بلکه فشار کمتری به طبقات پایین وارد خواهد شد و احتمال ریزش و سقوط تا حد زیادی کم میشود.
جانمایی در انبار بر اساس تاریخ انقضاء
از دیگر فاکتورها و اصول مهم در چیدمان کالا در انبار، توجه به تاریخ انقضای آنها می باشد. این مساله در مواد غذایی و دارویی و بهداشتی اهمیت بسیار بالایی دارد. چون خروج دیرهنگام آنها در نهایت می تواند منجر به فاسد شدن کالا شده و خسارت مادی زیادی را به همراه دارد. دقت داشته باشید که برای چیدمان و جانمایی کالاهای دارای تاریخ انقضا باید به نوع قفسه ها نیز توجه شود و گزینه هایی را انتخاب کنید که سیستم fifo در آنها قابل اجرا باشد.
💡 حتما بخوانید: بهترین روش چیدمان قفسه های انبار
توجه به ماشین آلات حمل کالا
در انبارهای بزرگ و کوچک با توجه به نوع و اندازه و ابعاد کالا و قفسه های موجود در آن از روش های مختلفی برای جا به جایی و حمل کالا استفاده میشود. به طوریکه در اغلب انبارهای بزرگ صنعتی از لیفتراک و بالابر بای این منظور استفاده میشود و برای قفسه بندی راک کفپوشدار سبک و سنگین اپراتور انسانی این کار را انجام می دهد. به همین دلیل در نحوه چیدمان و جانمایی در انبار باید به نوع تجهیزات در دسترس در انبار توجه شود.
در انبارهای فاقد لیفتراک و بالابر تا حد امکان تعداد طبقات قفسه ها باید کاهش یابد و اقلام مختلف به صورت ردیفی در طبقات پایین دسته بندی و چیده شوند. در صورت وجود لیفتراک می توان کالا با اندازه و ابعاد مختلف را در طبقات بالاتر قرار داد و محدودیتی در این زمنیه وجود ندارد.
جانمایی در انبار بر اساس سیستم کدینگ
در چیدمان کالاهای مختلف در انبار، دسترسی و آمارگیری آسان اهمیت بالایی دارد و به همین دلیل از سیستم های کدگذاری استفاده میشود. در این انبارها بر اساس کدهای اختصاص یافته به کالاها در ردیف های مناسب قرار گرفته و براحتی نیز قابل ردیابی هستند. توجه داشته باشید که کالاهای دارای باردکد باید به گونه ای چیده شوند که اسکن بارکد آنها با چالش مواجه نشود. چیدمان در این شرایط باید به گونه ای باشد که پرسنل انبار درون بالابر و لیفتراک یا در حین تردد در راهروها با دستگاه های مخصونص بتوانند این کار را انجام دهند.
چیدمان بر اساس موقعیت های مختلف در انبار
قبل از انتخاب هر یک از روش های چیدمان و جانمایی در انبار ابتدا باید بتوانید موقعیت های مختلف یک کالا را در آن محیط بررسی کنید. با بررسی منطقه بارگیری و تخلیه کالا، پذیرش، ذخیره سازی، آماده سازی برای خروج و تحویل کالا به خروجی انبار در نهایت باید بتوان روش و مکان مناسب را برای چیدمان کالاها انتخاب کرد.
دقت به نحوه تردد افراد و ماشین آلات
در انبارهای دارای قفسه بندی لازم است بخشی به عنوان راهرو در نظر گرفته شود تا ماشین آلات و پرسنل انبار براحتی بتوانند در آن تردد کنند. چیدمان در قفسه های انبار، باید به گونه ای انجام شود که کالا در قاب بیرون نباشد و مانع تردد قرار نگیرد. در انبارهایی که بارها به صورت فله ای بدون قفسه چیدمان میشوند، جانمایی در انبار باید با رعایت اصول ایمنی و ایجاد فضای تردد آسان برای افراد و ماشین آلات صورت گیرد.
انواع چیدمان و جانمایی در انبار
بر اساس آنچه در طول متن به آن اشاره شد، چند روش رایج برای چیدمان و جانمایی در انبار وجود دارد که عبارتند از:
چیدمان انبار به روش fifo
همان طور که اشاره شد، در جانمایی کالاها در انبار باید به تاریخ انقضا توجه شود تا از خسارت های مادی جلوگیری گردد. یکی از روش های چیدمان برای این نوع از کالاها FIFO می باشد. در این روش کالاهایی که ابتدا چیده میشوند، زودتر از بقیه نیز از قفسه و انبار خارج خواهند شد.
چیدمان در انبار به روش LIFO
در بسیاری از مواقع کالاهای موجود در انبارها دارای تاریخ انقاضا نمی باشند و اولویت برای ورود و خروج آنها وجود ندارد. در این صورت می توان سیستم LIFO را اجرا کرد که با ساختار بسیاری از قفسه های انبار تناسب دارد. در این روش کالاهایی که ابتدا چیده میشوند، دیرتر از سایر اقلام از قفسه خارج خواهند شد.
جانمایی در انبار با روش BY ORDER
در انبار فروشگاه ها و مغازه ها که تعداد کالا کم می باشد، بهترین روش چیدمان، BY ORDER است. به طوریکه به هر یک از کالاها در هر زمان می توان براحتی دسترسی داشت. در سیستم قفسه بندی پیچ و مهره ای این روش چیدمان و جانمایی قابل اجرا است.
نتیجه گیری
بر اساس آنچه در طول متن به آن اشاره شد، بهترین روش چیدمان و جانمایی در انبار به نوع، ابعاد و اندازه کالا، تعداد و نوع ماشین آلات و تجهیزات موجود در انبار و ویژگی های محیطی انبار بستگی دارد. از جمله روش های رایج برای چیدمان کالاها می توان به سیستم FIFO، HIFO و BYORDER اشاره کرد.
